Verbouwing en uitbreiding van sociaal centrum tot bibliotheekfiliaal
Het bestaande gebouw, sociaal centrum Antoon Catrie, werd gebouwd in 1975. Het is gesitueerd in een langgerekt park en staat langs de historische pastorijtuin. De bouwheer, Stad Gent, wenste zijn gebouwenpatrimonium in het centrum van Drongen te optimaliseren. In het globaal herhuisvestingsprogramma van alle stadsdiensten (politie, bibliotheek, seniorencentrum,…) is er geopteerd om de bibliotheek te huisvesten in het voormalig sociaal centrum.
Architecturale aanpak
Bij het ontwerp hebben we een aantal randvoorwaarden die we willen respecteren:
- Zoveel mogelijk het bestaande gebouw herbenutten (vanuit duurzaamheidsoogpunt)
- Een vormelijke eenheid creëren zodat de bibliotheek een duidelijk ‘aanzicht’ krijgt.
- Circulatieruimte beperken om de bruikbare oppervlakte te maximaliseren
- Compact, energiezuinig en duurzaam bouwen, dus budgetvriendelijk op korte en lange termijn.
- Alles gelijkvloers omwille van de toegankelijkheid
- De buitenruimte van het park laten samenvloeien met de gebruiksruimtes van het gebouw.
Het combineren van deze randvoorwaarden resulteert in een inplanting zoals aangeduid op het schema in bijlage. De nieuwe uitbreiding zal vóór het bestaande gebouw worden ingeplant, zodat oud en nieuw samen een ongeveer rechthoekig, compact volume opleveren.
Alle kleine ruimtes worden ondergebracht in de kleine ruimtes van het bestaande gebouw, waardoor er structureel weinig aanpassingen moeten gebeuren aan het bestaande gebouw. De open polyvalente zaal en leesruimte worden gerealiseerd in enerzijds de bestaande grote ruimtes in het gebouw en anderzijds in de open nieuwbouw.
Zowel sanitair als de afsluitbare vergaderruimte zijn bereikbaar via dit sas en kunnen dus afzonderlijk van de bibliotheek gebruikt worden. Onder de luifel naast de inkom is plaats om fietsen veilig en droog te stallen. Vanuit het sas is ook de bibliotheek bereikbaar, waar de medewerkers van achter de balie de gehele bibliotheekruimte kunnen overzien. De bibliotheek heeft grote raampartijen gericht naar het aangrenzende park.
Aangezien de fasering in dit project erg belangrijk is (omwille van verschillende verhuisbewegingen), hebben we hier in het concept extra aandacht aan besteed. Het deel van het project dat nieuwbouw is, kan reeds van start gaan terwijl het bestaand gebouw nog in gebruik is. Daarnaast wordt door het sanitair, de technische ruimte en keuken gegroepeerd te situeren in het gebouw de (ondergrondse) technieken beperkt. De fasering is zo opgevat dat in de eerste fase alle ondersteunende ruimtes (sanitair, technische ruimte, keuken) worden gerealiseerd, samen met het eerste deel van de bibliotheek. In de tweede fase dient dan nog enkel de leesruimte uitgebreid te worden. Deze werken zijn veel eenvoudiger en kunnen zeer snel uitgevoerd worden.
Duurzaamheid en rationeel energiegebruik
Rationeel energiegebruik is geen lege doos, optimaal gebruik van de beperkt beschikbare energie is vandaag de dag niet enkel een must, maar ook noodzaak.
Door middel van geavanceerde hedendaagse technieken wordt er bespaard op energie en watergebruik, zonder afbreuk te doen aan de gestelde comforteisen. In een gedetailleerde studie wordt een afweging gemaakt welke ingrepen voor dit project het meest aangewezen zijn. Deze studie omvat enerzijds de kleine, maar daarom niet onbelangrijke ingrepen, zoals het gebruik van spaarlampen, spaarkoppen op de kranen, regenwaterrecuperatie,… alsook de omvangrijkere ingrepen zoals luchtdichtheid van het gebouw, hoogtechnologische verwarmingssystemen, daglichtgestuurde verlichting,…
De gebruikte materialen worden geselecteerd op hun impact naar het milieu. Het totale enrgieverbruik nodig voor de vervaardiging, de verwerking en het onderhoud zijn hierin bepalend. Als richtlijn nemen we hierbij zoveel mogelijk materialen die door VIBE als bio-ecologisch verantwoord worden geclassificeerd. Daarnaast worden de materialen ook beoordeeld op de onderhoudskost, op basis van een geraamde onderhoudskost wordt er naar gestreefd om deze zoveel mogelijk te beperken.
Vanuit deze optiek zouden we dan ook kiezen voor een natuurlijke bekleding, FSC-gelabeld hout en andere materialen met een beperkte milieu-impact. De materiaalkeuzes zullen verder worden ingegeven door hun niet-toxiciteit en beperkt onderhoud.
De introductie van hoogtechnologische duurzame oplossingen zijn sterk aangeraden, maar zijn ook sterk bepalend voor het budget: zonnepanelen, WKK, warmtepomp,…
Als streefdoel stellen wij voorop om minstens isolatiewaarde K30 en energiepeil E60 te halen voor het bestaande volume, en beter voor de nieuwbouw. Het project is geconcipieerd als een voorbeeldproject inzake duurzaamheid en rationeel energie-, water- en materiaalgebruik.
ligging : Antoon Catriestraat, Drongen
opdrachtgever : Stad Gent
oppervlakte: 400m2
uitvoering : 2015
